Hoe begeleid je jongeren in de jeugdhulp als ze 18 worden?

‘Het lijkt wel of de nacht waarin een jongere uit de jeugdzorg 18 wordt, een magische nacht is. 'In één keer moet je zelf je zorgverzekering regelen, zelf je huur betalen, een uitkering aanvragen en nog veel meer.’

Brechje Kuipers en Michiel van der Steen, respectievelijk programmaleider en teamleider van het expertisecentrum Overgang naar volwassenheid van Levvel,  zijn geïnterviewd voor het JN Magazine van Jeugdzorg Nederland over het dealen met de 'harde knip' bij 18. Hoe begeleid je jongeren voor en na die harde knip bij 18 jaar zo optimaal mogelijk naar zelfstandigheid en dus zelfredzaamheid? Want wat moet je regelen als je 18 wordt? En wat verandert er als je 18 wordt?

Overgang naar volwassenheid: wat verandert er als je 18 wordt?

Brechje en Michiel vertellen hoe dat bij Levvel in de praktijk werkt in de fase van volwassen en zelfstandig worden.

Een samenhangende aanpak bij Levvel

Brechje vertelt: ‘We misten een samenhangende aanpak. Wij deden van alles in de jeugdhulp met ons eigen aanbod. En vervolgens droegen we het gehele pakket over aan hulpverleners in het 18-plus veld en die begonnen dan weer helemaal opnieuw. Dat is zonde van de investering.’ De urgentie voor een betere en meer samenhangende werkwijze werd helemaal duidelijk toen Levvel-medewerkers jongeren die zij eerder hadden begeleid rond hun 23e zagen opduiken in de dak- en thuislozenopvang. 'Inmiddels hadden ze dan vier of vijf programma’s in begeleid wonen achter de rug.'

Toekomstgericht begeleiden

Die samenhangende aanpak is er inmiddels: toekomstgericht begeleiden noemen we dat bij Levvel. Daarbij speelt ook de Big 5 een belangrijke rol. In de aanpak is het belangrijk om vroegtijdig te beginnen, vanaf 16 jaar moet je het gesprek aangaan. Brechje: ‘En om aan te sluiten bij waar de jongeren zelf aan willen gaan werken. Dat kan van alles zijn: ik wil mijn schulden afgelost krijgen, ik wil mijn opleiding afmaken, het lukt mij niet om relaties aan te gaan en dat wil ik zien te verbeteren… Alles wat iemand tegenkomt op zijn pad naar zelfredzaamheid – wij begeleiden en ondersteunen daarbij.’

Ondersteuning van hulpverleners

‘De consulenten en gedragswetenschappers van het expertisecentrum ondersteunen hulpverleners en jongeren bij de overgang naar volwassenheid en bij de knip 18-plus’, zegt Michiel. ‘Dat doen we door aan te sluiten bij casuïstiekbesprekingen, door te coachen en te adviseren. En door hulpverleners een leertraject te bieden in het toekomstgericht begeleiden.’ Voor de hulpverleners én de jongeren zijn daarvoor uiteenlopende eigentijdse tools ontwikkeld, vervolgt Michiel.

Niet alleen praktische zaken

Brechtje wijst erop dat je je niet alleen op de praktische voorbereiding van volwassenheid moet richten: ‘Besteed ook aandacht aan de sociaal emotionele kant: Wat komt er allemaal op je af als je straks zelfstandig woont? Hoe zorg je ervoor dat je je niet alleen voelt?

Lees het interview: Dealen met de harde knip

Meer weten over hoe Levvel jongeren in de jeugdhulp helpt bij de overgang naar volwassenheid en zelfredzaamheid stimuleert? Je leest het volledige interview met Brechje en Michiel in JN Magazine:

Dealen met de harde knip