Tics kunnen een grote impact hebben op het leven van kinderen en jongeren. Gelukkig zijn er effectieve behandelingen, maar die vragen veel van kinderen en ouders. Voor haar promotieonderzoek onderzocht Annet Heijerman samen met ervaringsdeskundigen, onderzoekers en behandelaren de nieuwe groepsbehandeling Tackle your Tics. Met Tackle your Tics krijgen kinderen en jongeren van 9 t/m 17 jaar een intensieve kortdurende behandeling om hun tics onder controle te krijgen. Wat zijn de effecten van deze behandeling?
Geen snelle oplossing om tics te verminderen
Aan het onderzoek, het promotieonderzoek van Annet Heijerman deden 106 jongeren met tics mee. In kleine groepen kregen zij 4 dagen lang gedragstherapie, workshops, ontspanningsoefeningen en meer. De ene helft van de deelnemers kreeg direct behandeling, de andere helft, de controlegroep, pas na een wachttijd van drie maanden. Zo konden de onderzoekers in die periode goed naar de verschillen kijken tussen de jongeren die al wel en nog geen behandeling hadden gekregen. Ze vonden echter geen duidelijke afname van de tics van de direct behandelde groep in vergelijking met de controlegroep. Tackle your Tics blijkt dus geen snelle oplossing om tics te verminderen.
Wel een belangrijke verbetering in kwaliteit van leven
Belangrijke pluspunt van Tackle your Tics is dat er na drie maanden bij de behandelde jongeren wel duidelijk een verbetering te zien was van de kwaliteit van leven. De deelnemers ervaarden minder hinder van de tics in het dagelijks leven en ervaarden minder emotionele en gedragsproblemen. Ook waren kinderen en ouders positief over de behandelvorm.
Voordelen ten opzichte van reguliere gedragstherapie
Hoewel Tackle your Tics dus geen verbetering is wat betreft afname van de tics ten opzichte van de reguliere behandeling, bllijkt deze korte intensieve behandeling een welkome aanvulling op het behandelaanbod. Reguliere therapie vraagt namelijk veel van de jongeren en hun ouders. Vanwege een gebrek aan ervaren therapeuten moeten zij vaak wekenlang ver reizen voor de therapiesessies en moeten ze veel oefenen thuis, in hun eentje.
Omdat Tackle your Tics maar 4 dagen duurt, heeft het minder impact op de levens van de jongeren en hun ouders dan reguliere gedragstherapie. Ook doet de groep de oefeningen samen, wat de therapie makkelijker én leuker maakt. Bovendien zeggen veel jongeren steun te halen uit het contact met lotgenoten en leren ze positiever te denken over zichzelf en hun tics. Daarnaast gaf een aantal jongeren aan dat ze het gevoel hadden meer controle over hun tics te hebben.
Een speciale rol voor ervaringsdeskundigen
Extra bijzonder is aan het Tackle-your-Tics-programma: de rol van ervaringsdeskundigen. Gedurende de hele looptijd van het onderzoek draaiden ervaringsdeskundigen als gelijkwaardige partners mee in het team. Als adviseur bijvoorbeeld, of als begeleider in het educatieprogramma. Zo zorgden zij ervoor dat het onderzoek en de behandeling goed aansloten op de wensen en behoeften van de jongeren.
Het onderzoek, een initiatief van Stichting Gilles de la Tourette en Levvel/Amsterdam UMC, werd uitgevoerd in samenwerking met TicXperts, Yulius, Accare en het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.
Annet Heijerman is postdoctoraal onderzoeker bij Accare. Tijdens haar promotieonderzoek waren haar promotoren Lisbeth Utens (Levvel) en Pieter Hoekstra (Accare). Copromotor was Chaim Huiiser (kinder- en jeugdpsychiater en geneesheer-directeur bij Levvel).
Meer lezen over Tackle your Tics?
Lees het proefschrift van Annet Heijerman:
Optimising behavioural therapy for children and adolescents with tics
Of bekijk de presentatie van Annet Heijerman en Marjolein Bus over de resultaten en ervaringen met Tackle your Tics:
Liever video? Bekijk de video over Tackle your Tics. Zo weet jij in een paar minuten hoe het programma werkt.
Chaim Huijser (copromotor en geneesheer-directeur bij Levvel) werd voor Trouw geïnterviewd over Tackle your Tics: